Bazı “iyi” markalar

 

Bir önceki yazıda gardırop oluştururken etik markalardan alışveriş yapmaktan bahsetmiştik. Bu yazının konusu dünyada öne çıkan etik markalar. Aslında biraz da “Vegansa şık değildir, sürdürülebilirse sıkıcıdır” algısını yıkmak. Aşağıda da göreceğiniz üzere hiç sıkıcı görünmüyorlar.

Bu markalar -ve daha adını geçirmediğim onlarcası- diğerlerini cesaretlendirdi, açlık sınırı altında yaşayan ülkelerde kadın istihdamına, çalışma koşullarının iyileşmesine, sürdürülebilir ve kaliteli malzeme kullanımına önemli katkılarda bulundular. Kıyafetlerimizi kimin yaptığını sorgulamamızı sağladılar. Hele bir de vegansa on kaplan gücünde oldular. Biraz da onların önayak olduğu farkındalık sayesinde H&M, Zara gibi sektör devleri organik malzeme kullandıkları, etik alt koleksiyonlar hazırlamaya başladı (devede kulak ve “Dostlar etik kıyafet yaparken görsün, hem PR’a da katkısı olur” koleksiyonları ama olsun.)

Ve son olarak: Bu yazı “Hadi tüketelim, BİRAZ DA bu markalardan tüketelim” yazısı değil, sadece bir başka tercihin mümkün olduğunu göstermek. En etik ve sürdürülebilir olan elimizdekileri uzun yıllar boyunca düzgün ve titiz kullanmak değil mi zaten?

1- THOUGHT

Thought, isminden de anlaşılacağı gibi “düşünceli” bir İngiliz markası. 2002’de erkek giyimiyle sektöre girmiş, Portobello Road’da küçük bir butik olarak işe başlamışlar ve giderek koleksiyonlarını genişletmişler. Dünyada şu anda bine yakın mağazada tasarımları mevcut. Olur da bir yerde Thought etiketli bir ürün karşınıza çıkarsa gönül rahatlığıyla alabilirsiniz. Dünyanın her tarafına gönderim yapan web siteleri de şurada dursun.

2- EVERLANE

Ülkemizde satıldığı mağazalar var mı bilmiyorum ama yoksa eğer teslimat ve tabii ki gümrük vergisi sebebiyle uzaktan bakabileceğimiz, daha çok bizi Türkiye dışından takip eden okuyucular için bir marka Everlane. Hatta daha spesifik olmam gerekirse Amerika’dan. Ya da belki bir New York seyahatinize denk getirirsiniz, mağazası Soho’da. Zamansız minimalist tasarımları kadar, kıyafetlerle ilgili sunduğu kumaş özelliklerinden nerede kimler tarafından üretildiğine dair detaylı bilgiler vermesi Everlane’i benim en sevdiğim markalardan biri yapıyor. Erkek ve çocuk koleksiyonlarının olması da pek güzel.

3- PEOPLE TREE

Kıyafetleri kadar aksesuarlarıyla da aklımı çelen pek zevkli bir İngiliz markası People Tree. Ayrıca, evet, ismini de seviyorum. Sertifikalı organik pamuk, tencel kullanan People Tree, yukarıdaki diğer sorumlu markalar gibi şeffaflığa önem veriyor. Ülkemize gönderimi maalesef yok ama Avrupa, Amerika ve Avustralya’da ikamet edenler düşünebilirler.

 

4- REFORMATION

Ulaşılabilir (kime göre, neye göre) “etik” lüks diyebiliriz Reformation için. Doğrusu ben günlük kıyafetler için pek pahalı bulsam da özellikle elbise koleksiyonu hızlı moda ve lüks moda markalarının bayağı ilerisinde. Ama mesela yakın bir arkadaşınızın düğününe gidecekseniz bu markanın elbiselerinden birini düşünebilirsiniz. Güzel yanı almayı düşündüğünüz kıyafetle ilgili detaylı bilgi vermesi. Ne kadar su tüketilmiş, ne kadar karbon, hepsi etikette yazıyor. Bu arada Vestiare’de de Reformation’ın pek çok ikinci el kıyafeti mevcut.

 

 

5- BEAUMONT ORGANIC

Mis gibi keten, doğal tonlar, özgün tasarımlar… Yine bir başka İngiliz Beaumont Organic‘e hoş geldiniz. Bu markanın bence en güzel yeni siyah dümdüz elbiseleri. Siyah dümdüz sade elbise bulmak fikir olarak kulağa çok kolay gelse de pratikte öyle olmayabiliyor. Keşke şurasında altın renkli fermuar olmasaymış, burasına kocaman çiçekli kaneviçe işlenmesiymiş, fırfırı olmasaymış dediğiniz ve rafa bıraktığınız kaç siyah elbise olduğunu hatırlayın.

 

6- CHINTI AND PARKER

Özellikle kaşmirleriyle ve ipeğiyle öne çıkan bir marka Chinti and Parker ve evet, bildiniz, yine İngiliz. Çok eğlenceli tasarımlara sahip geniş bir koleksiyonu var, fiyatları biraz yüksek ama beş kazak yerine karbon salınımı yapmayan üretim sürecinden geçen, organik kaşmirden bir kazak alabilirsiniz.

 

7- KIKI CLOTHING

Yavaş moda sıkıcılıktır tezini çürüten bir diğer marka da Gana’dan: Kiki Clothing. Batı Afrika esintileri taşıyan, rengarenk el yapımı Kiki elbiseleri Gana’daki atölyede üretiliyor. Kumaşlar markanın London College of Fashion mezunu tasarımcı Titi Ademola tarafından Accra’nın yerel pazarlarından seçiliyor. “Sezonun maksimalizm akımı tam bana göre” diyenlerin bakmasını tavsiye ederim. Fiyatları makul sayılabilir, indirime girmemiş Zara kadar diyeyim, dünyanın her yerine teslimat da mümkün.

 

8- CROCHET KIDS

Peru ve Uganda’daki kadınları güçlendirme amaçlı etik üretime önem veren bir marka Crochet Kids. Kıyafetlerinizi kimin yaptığını biliyorsunuz çünkü aldığınız ürünlerin  etiketlerinde yapan kişinin el yazısı imzasını bulacaksınız. İsterseniz web sitesinden yapan kişinin hikayesi hakkında bilgi sahibi olabilir, teşekkür mesajı gönderebilirsiniz.

9- VEJA

Etik moda söz konusu olduğunda özellikle spor giyim ve ayakkabılar bu sorumluluktan muafmış gibi davranılıyor. Her şeyimiz yerli üretim, geri dönüşümlü veya vegan olabilir ama ayakkabımız Stan Smith mesela. Onu sorgulamak pek akla gelmiyor. Buralarda bu da sorgulanmaya başlandı, en azından sokaklarda Stan Smith’den daha çok gördüğüm Veja öyle olduğunu düşündürüyor. Fransız ayakkabı markası Veja, tasarım ve rahatlık olarak pek çok spor ayakkabıya iyi bir alternatif. Geri dönüşümlü materyaller, organik pamuk kullanılıyor ayrıca vegan seçeneklerinin olması da büyük avantaj.

 

10- MATT & NAT

Etik modanın -bizce- Nirvanası gardıroptaki her şeyin sürdürülebilir malzemeden, emeğe saygılı ve vegan olması. Bazı vegan markaların deri yerine PVC kullanması sizin takdir ve vicdanınıza kalmış, sonu gelmeyen bir tartışma ortamında bulabiliriz kendimizi. Mesela plastik atıkların denizleri kirletmesi, midesinden onlarca plastik türevi çıkan balinalar… Sonu yok. Ama bazı markalar hem vegan, hem çevreye saygılı, hem de üretim sürecine katılan çalışanlara saygılı. Çok az ama var. Bence onlardan biri Matt & Nat. Hem çanta ve aksesuarlarının tasarımlarını çok beğeniyorum, hem de geri dönüşümlü malzemeden üretiliyor.

 

 

Not: Türkiye’dekiler konusunda ahkam kesmek istemiyorum. Çünkü pazarlarda kendi yaptıkları Şile bezi elbiseleri satan, takıları satan teyzeler dışında çok az bilgi sahibiyim. Markalaşanlar var mı, sertifikaları var mı, hangi hammaddeleri kullanıyorlar, vegan mı birkaç girişim dışında bilmiyorum. Elbette yanıbaşımızdaki “temiz” markalardan alışveriş yapmak okyanus ötesindeki bir parçayı sipariş etmekten çok daha anlamlı. Aklınıza gelen markaları yorum olarak yazarsanız bir sonraki yazı o markalarla ilgili olabilir.

Kapak görseli: Krochet Kids